Şirkətlər, yeni iş/biznes modellərini yeni dünya ilə uyğunlaşdırmaq üçün illərdir
tədbirlər görürlər. Bu hərəkətlərin yalnız avtomatlaşdırılmış və ya rəqəmsal
infrastruktura əsaslanan iş metodlarından ibarət olmamalı olduğunu düşünə bilərik,
çünki Fortune 500 siyahısındakı rəqəmsallaşmada əhəmiyyətli addımlar atan
dünyanın ən böyük şirkətlərinin bir çoxu bu gün aktiv deyildir.

Bu siyahıda yer alan şirkətlərin% 50-dən çoxu son 50 ildə yoxa çıxdı və növbəti 10 ildə 50% -ə yaxın
şirkətin yox olacağı gözlənilir. Bütün bu şirkətlər tərəfindən avtomatlaşdırma və
rəqəmsallaşma ilə bağlı müəyyən addımlar atıldı, lakin “rəqəmsal maliyyələşdirmə”
dediyimiz maliyyə dəyişikliyi prosesində iştirak etmədilər.Bununla birlikdə,
günümüzün ən uğurlu şirkətlərinin diqqət mərkəzində, müştərilərinə və diler kanalları
üzərində üstünlük əldə etməkdir. Buna paralel olaraq, zaman keçdikcə müştəri
tərcihinə əsasən dəyişməyə başlayan məhsul və xidmət yönümlü biznes modelləri
inkişaf edilirdi. Bu sahədə yeni dünyanın nailiyyəti müştəri yönümlü deyil, qarşılıqlı
yanaşmaları qəbul edilməkdir. Şirkətlər dövrün şərtlərinə uyğun olaraq öz
ekosistemlərində müştəri və diler kanallarının ehtiyaclarını ödəmək qabiliyyətinə
sahib olduqda, onlar yaratdıqları loyallıq sistemi ilə müştəri məmnuniyyətinə ən
yüksək səviyyədə nail ola bilərlər. Rəqəmsal maliyyələşdirmə çərçivəsində bir bankın istifadəçilərə təqdim etdiyi maliyyə məhsulları texnologiya şirkətləri tərəfindən ekosistemlərinə təqdim olunur.

Qurumların bankçılıq konsepsiyası ilə bağlı dünyanın
ən məşhur nümunələri; Google, Amazon, Facebook, Apple kimi nəhəng texnoloji
şirkətlərə aiddir. Türkiyəyə nəzər saldıqda, bu gün texnologiya / pərakəndə satış
sektorundakı bir çox şirkət müştərilərə və satıcılara / təchizatçı şəbəkələrinə maliyyə
xidmətləri təklif edir və ya qısa müddətli maraq göstərir. Amazon məsələsində
Amazonun maliyyələşdirmə sahəsində bir bank kimi məhsulunu son istifadəçiyə
aparacağını söyləmək mümkündür. Bu nümunədən başa düşüldüyü kimi; Amazon
ödənişlərindən borc verməyə, sığortadan hesabların yoxlanılmasına qədər ənənəvi
bank olmadan öz maliyyə xidmətlərini tətbiq edir. Amazon-un bankçılıqla bağlı
gözləntiləri artarkən, Amazon-un maliyyə xidmətlərindəki mövcud strategiyasını başa
düşmək vacibdir.

Bu çərçivədə Amazonun strateji hədəfi maliyyə xidmət məhsullarının inkişaf
etdirilməsidir. Bu hədəflərə çatmaq üçün şirkətin qurduğu və tətbiq etdiyi bəzi alətlər
var, və həmçinin növbəti alətləri işə saldı: Amazonda satıcı sayını artırmaq, satıcıların
satışlarını artırmaq və Amazonda müştəri sayını artırmaq və müştərilərin daha çox
xərcləmələrini təmin etmək. Amazonun maliyyə xidmətlərindəki strategiyasını
ümumiləşdirmək üçün əsas məqsəd hər iki tərəfdən; həm satıcı, həm də müştəri
tərəfində iştirakı artırmaqdır. Amma, Amazon iş ortaqlarından ibarət olan şirkətin
əsas strateji hədəfinə çata biləcəyi maliyyə texnologiyalarına investisiyalarını etdi, və
bu investisiyaların diqqəti əsasən beynəlxalq nöqtələrə (Meksika, Hindistan və s)
paralel idi, bütün bu nəticələr onu göstərir ki, Amazon əslində ənənəvi bank kimi
davranmır. Əksinə, Amazon ənənəvi bankın ən əsas xüsusiyyətlərindən istifadə
edərək bu nəticələri həm satıcılarına, həm də müştərilərinə uyğunlaşdırdı. Bu
mərhələdə Amazon özü üçün uyğun bir bank qurdu.
Türkiyədəki bir çox qurumlar, qısa, orta və uzun müddət üçün maliyyə ehtiyaclarını
ödəmək və biznes modellərinin sahib olduqları müştəri bazası olan diler şəbəkələri,
onlayn / ofline kanalın rəhbərliyi daha texnoloji infrastruktura yerləşdirmək üçün
Rəqəmsal Maliyyələşdirmə prosesinə daxil oldu.

Məsələn, qurumun təklif etdiyi bank
xidmətləri ilə; rəqəmsal cüzdan və ya öncədən ödənişli kartlar kimi maliyyə
məhsullarının köməyi ilə, qurumun satıcıları / təchizatçıları sığorta ödənişlərini və
digər ödəniş əməliyyatlarını aparmaq üçün heç bir banka getmədən xərcləyə və
müqavilə bağlanan məntəqələrdə ani endirimlərdən faydalana bilərlər.

Ekosistemdə pulu daha dəyərli edən bu sistem sayəsində təşkilatlar 360 dərəcəli
müştəri / dilerə sahib ola bilərlər. Fintech məhsullarının və xidmətlərinin işlənib
hazırlanmasına edilən xərclər, innovativ layihələr üçün tələb olunan ixtisaslı insan
resursları, risklərin idarəolunması, normativ tələblərə uyğunluq və saxtakarlığın
qarşısının alınması kimi amillər bu prosesi bahalı və çox zəhmət tələb edən edir;
maliyyə texnologiyaları xidmət platforması təminatçısı (FaaS) yanaşmasını qəbul
etmiş Fintech şirkətlərini bu günə mümkün olan ən yaxşı həll tərəfdaşı edir.

FaaS şirkətləri ilə strateji həll ortaqlıqları, qurum üçün yeni gəlir maddələri yaratmaq,
müştəri bazasına və potensial müştərilərə asanlıqla əl çatanlığı təmin etmək və
məlumatların izlənməsi yolu ilə mövcud müştəri diler loyallığını artırmaq üçün bir çox
müsbət təsirlər göstərir.

Avropada PSD2 adlandırılan bank qanunvericiiyinin inkişafina Türkiyə çox böyük
müsbət təsir və bunu etməyə davam edir. Bankların fintech şirkətlərinə və ya üçüncü
tərəflərə təklif etdikləri API-lərdən istifadə edərək maliyyə xidmətlərinin inkişaf
etdirilməsinə icazə kimi təyin olunan Açıq Bankçılıq sahəsinin genişlənməsi ilə
banklar məlumat mübadiləsi üçün daha əhəmiyyətli olur; Müştərilər, məlumatlarına
tam nəzarət edə biləcəkləri üçün məlumatlarını icazə verəcəkləri üçüncü tərəflərlə də
bankda paylaşa biləcəklər. Beləliklə, biz daha innovativ və müştəri təcrübəsini
dəstəkləyən məhsullarin FaaS biznes modeli ilə şaxələnmə və genişlənmə sayəsində
yaxın gələcəkdə həyatımıza daxil olduğunu görəcəyik.